بازگشت به صفحه نخست

رمضان و سلامت

آداب ديابت در روزهاي روزه

انسولين تزريق مي‌كنيد؟ روزي چند بار؟ شايد هم به جاي آن، قرص كاهنده قند خون مي‌خوريد؟ باز هم به ماه رمضان نزديك مي‌شويد و مي‌خواهيد به فريضه روزه‌داري عمل كنيد، اما به ديابت مبتلا هستيد. مي‌دانيد بايد چه كار كنيد؟

ديابت همان بيماري‌اي است كه همه آن را به نام بيماري قند مي‌شناسند. كسي كه بيماري قند دارد، بدنش نمي‌تواند به خوبي انسولين را توليد و يا مصرف كند.

اگر بدن شما انسولين را به آساني توليد يا مصرف كند، شما مشكلي درباره مصرف قند در بدن‌تان نخواهيد داشت.

قندها مهمترين منبع انرژي بدن هستند. در حالت عادي اگر شما ديابت داشته باشيد، با مصرف انسولين و يا قرص‌هاي كاهنده قند خون، قند خون‌تان تنظيم مي‌شود، ولي در ماه رمضان شما در طول روز به دليل روزه‌داري نمي‌توانيد انسولين تزريق كنيد و يا قرص‌تان را ميل كنيد. از طرف ديگر، ساعات طولاني بي‌غذايي شايد شما را در خطر قرار دهد. بنابراين قبل از اينكه ماه رمضان آغاز شود بايد در اين باره با پزشك‌تان مشورت كنيد.

پزشكان مي‌گويند براي افراد ديابتي، ممنوعيت كاملي براي روزه گرفتن وجود ندارد، ولي درباره هر فرد ملاحظات خاصي وجود دارد كه با مشورت با پزشك مي‌تواند به آنها دست يابد.

خط قرمز

اگر شما بيماري ديابتي داريد و ديابت شما تحت كنترل است، مي‌توانيد روزه بگيريد، ولي پزشكان روزه گرفتن را براي برخي از ديابتي‌ها ممنوع مي‌كنند. دقت كنيد ببينيد ديابت شما اگر در گروه‌هاي زير قرار گيرد، روزه گرفتن براي شما ممنوع خواهد بود:

-اگر ديابت نوع يك ناپايدار  داريد.

-اگر بيماري ديابت نوع يك يا نوع دو داريد، ولي ديابت شما درمان و كنترل نشده است.

-اگر در كنار بيماري ديابت، مشكلات جدي قلبي مانند آنژين صدري ناپايدار داريد.

-اگر پيش از سابقه كماي ديابتي داشته‌ايد، يعني در اثر گرسنگي از هوش رفته باشيد. اين حالت در اثر افت ناگهاني قند خون در بيماران ديابتي رخ مي دهد.

-اگر باردار هستيد و دچار ديابت حاملگي شده‌ايد.

-اگر ديابت داريد، ولي دچار عفونت يكي از اندام‌هاي داخلي شده‌ايد، ديابت احتمال ابتلا به عفونت را افزايش مي‌دهد.

-اگر سالمند هستيد و ديابت داريد و دچار كاهش تمركز و آگاهي شده ايد.

ديابتي‌هاي خوش اقبال

با وجود خط قرمزهايي براي برخي از ديابتي‌ها، بيشتر افرادي كه بيماري قند دارند مي‌توانند در اين ماه روزه بگيرند و از بركت روزه‌‌داري در سلامت‌شان بهره‌مند شوند. نتايج مطالعات نشان مي‌دهد كه ميزان هموگلوبين گليكوزيله در طول ماه رمضان بهبود پيدا مي‌كند.

تمام بيماراني كه ديابت‌شان كنترل شده است و زير نظر پزشك هستند، مي‌توانند روزه بگيرند. همه بيماران مبتلا به ديابت غير وابسته به انسولين (غير از مادران شيرده و باردار) كه وضعيت پايداري داشته باشند، به روزه گرفتن تشويق مي‌شوند.

خودتان را زير ذره بين بگذاريد

خطرناك‌ترين عارضه روزه‌داري براي شما، كاهش بيش از اندازه قند خون است. بنابراين بايد با تنظيم غذاهايي كه در افطار و سحر ميل مي‌كنيد، از افت قند خون‌تان پيشگيري كنيد. شايد بپرسيد از كجا بفهميم كه قند خون‌مان افت كرده است؟ ضعف و بي حالي شديد، عرق سرد فراوان، سرگيجه، تاري ديد، گرسنگي شديد و لرزش بدن علايم خطر براي شماست كه در نهايت ممكن است به بيهوشي بينجامد. اگر در اين شرايط دستگاه گلوكومتر (اندازه گيري قند خون) را در دسترس داريد، فوراً قند خون تان را اندازه‌گيري كنيد.

در صورتي كه قند خون شما كمتر از 50 باشد، حتماً روزه‌تان را افطار كنيد. اگر اين وسيله را نداشتيد و دچار اين علايم شديد، روزه‌تان را با شربت يا شيريني افطار كنيد تا از عوارض خطرناك بعدي پيشگيري شود.

شما بايد حتماً براي سحري خوردن از خواب بيدار شويد، چون لازم است مواد غذايي و قندي لازم را در شروع روز در اختيار بدن‌تان قرار دهيد تا در طول روز دچار كاهش قند خون نشويد، زولبيا و باميه منابع قندي مناسبي براي شما به شمار نمي‌آيند. به جاي آن، از مربا و يا دو عدد خرما همراه چاي استفاده كنيد.

قرص و دارو

پزشكان توصيه مي‌كنند قرص‌هاي مصرفي صبح و ظهر را همزمان هنگام افطار و قرص شبانه را پيش از سحري ميل كنيد. گاهي در صورتي كه قند خون‌تان كنترل شده باشد، پزشك در اين ماه قرص‌هاي شما را كاهش خواهد داد. در اين ماه بايد تمام حواس‌تان به اين باشد كه در سحر يا افطار قرص‌تان را فراموش نكنيد، چون در طول روز به دليل مصرف نكردن مايعات، خون‌تان غليظ مي‌شود و قند خون‌تان افزايش خواهد يافت. در صورتي كه قند خون‌‌تان بالا است و شما قرص‌تان را فراموش كرده‌ايد،‌ بايد روزه‌تان را براي خوردن قرص افطار كنيد.

ايده‌آل اين است كه با استفاده از گلوگومتر، پيش از افطار، دو ساعت بعد از افطار و پيش از سحر در ماه مبارك رمضان قند خون‌تان را اندازه‌گيري كنيد. در صورتي كه اين وسيله را نداريد، آزمايش قند خون ناشتا را به قبل از افطار موكول كنيد.

توصيه به ديابتي‌ها در ماه رمضان

-        از مصرف زياد غذاهاي چرب و شيرين هنگام افطار دوري كنيد. روزه‌داري براي بيمار ديابتي در صورتي مفيد است كه رژيم غذايي خود را درست رعايت كند.

-        مطالعات زياد نشان مي‌دهد كه ورزش‌هاي سبك و متوسط در طول ماه مبارك رمضان براي بيماران غير وابسته به انسولين، يعني كساني كه قرص‌هاي كاهنده قند خون مصرف مي‌كنند، مناسب نيستند، چون روزه‌داري تحمل ورزش را مختل مي‌كند.

-        سه عامل مهم براي كنترل ديابت در ماه مبارك رمضان، رعايت رژيم دارويي، كنترل رژيم غذايي و داشتن فعاليت فيزيكي روزانه است كه سه كليد طلايي براي سلامت و روزه‌داري در ماه مبارك رمضان به شمار مي‌آيند.

-        اگر شما در مناطق جنوبي ايران زندگي مي‌كنيد كه هوا گرم‌تر است و يا در اوقاتي از روز كه ساعات روز طولاني‌تر است و روزه‌داري طولاني‌تر، بايد بيشتر مراقب علايم افت قند خون و بروز مشكلات احتمالي باشيد.

-        بهتر است با يك غذاي ساده مانند صبحانه، افطار كنيد و يكي دو ساعت بعد شام ميل كنيد. قبل از خوابيدن هم مي‌توانيد غذاي مختصري در حد يك عصرانه بخوريد و سحري را حتماً ميل كنيد.

-        پيش از شروع روزه در سحر و همچنين در افطار آب كافي بنوشيد.

بازگشت به صفحه نخست