بازگشت به صفحه نخست

دعاي امام سجاد عليه السلام

 هنگام حلول ماه رمضان

به نام خداوند بخشنده مهربان. سپاس خدايي را سزاست كه ما را براي سپاسگزاري خود راهنمايي نمود و از سپاسگزاران قرار داد تا براي احسان و نيكي‌اش از شكرگزاران باشيم و ما را بر آن سپاسگزاري پاداش نيكوكاران دهد، و سپاس خدايي را سزاست كه دين خود را به ما عطا نمود و ما را جزو ملت ‏خويش (اسلام) اختصاص داد، و در راه‌هاي احسان و نيكي‌اش رهنمون كرد، تا به وسيله نعمتش در آن راه‌ها رفته و به رضا و خوشنودي‌اش دست‏يابيم، سپاسي كه آن را از ما بپذيرد و به وسيله آن از ما خشنود گردد.

رمضان ماه تزكيه

و سپاس خدايي را سزاست كه ماه خود، رمضان را، ماه صيام و روزه، و ماه اسلام، و ماه تزكيه، و ماه تصفيه و پاك كردن (از گناهان)، و ماه قيام و ايستادن (براي نماز در شب‌ها يا به پا خاستن در احياي اسلام و جهاد در راه خدا) را يكي از آن راه‌هاي احسان قرار داد، آنچنان ماهي كه قرآن در آن فرو فرستاده شد، در حالي كه براي مردم راهنما(ي از گمراهي) و نشانه‏هاي آشكار رهبري، و جدا كننده ميان حق و باطل است.

خداوند ماه صيام را بر ساير ماه‌ها برتري بخشيد

پس برتري آن را بر ماه‌هاي ديگر به سبب حرمت‌ها و گراميداشتن‌هاي بسيار و فضائل و برتري‏هاي آشكار كه براي آن قرار داد، هويدا گردانيد، و در آن ماه از جهت ‏بزرگداشت، آنچه را كه در ماه‌هاي ديگر حلال كرده حرام نمود، و خوردني‌ها و آشاميدني‌ها را در (روزهاي) آن منع كرد، و براي آن وقت آشكاري (معيني) قرار داد، كه خداي بزرگ و توانا جائز و روا نمي‏داند كه پيش انداخته شود و نمي‏پذيرد كه از آن وقت ‏به تأخير افتد. سپس (عبادت و بندگي در) شب (قدر) آن را به (عبادت در) شب‌هاي هزار ماه برتري داد، و آن را شب قدر ناميد (شبي كه خداي تعالي اجلها و روزيها و هر امري كه حادث مي‏شود را مقدر مي‏فرمايد) در آن شب (بسياري از) فرشتگان و روح (كه مخلوقي است‏بزرگتر از فرشته) به فرمان پروردگارشان بر هر كه از بندگانش بخواهد با قضا و قدري كه محكم و استوار كرده (كه تغيير و تبديلي در آن نيست).

درود فرشتگان بر عابدان شب قدر

براي هر كاري (كه خدا مقدر فرموده) فرود مي‏آيند، آن شب سلام و درود (فرشتگان) است (بر آناني كه براي نماز به پاي ايستاده يا در حال ركوع و سجودند، يا آنكه شب سلامتي و رهايي از ضرر و زيان شياطين است) كه بركت و خير آن تا آشكار شدن روشني صبح، دائم و پايدار است.

خدايا، توفيق روزه با ترك معاصي به ما عطا فرما

بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست، و شناسايي برتري آن را (بر ماه‌هاي ديگر) و بزرگ داشتن حرمت و حقش را (كه قيام و ايستادگي بر آن واجب است) و دوري گزيدن از آنچه را كه منع و حرام كرده‏اي به ما الهام نما، و ما را به روزه داشتن آن به وسيله باز داشتن اندام از گناهان و به كار بردن آنها به آنچه تو را خوشنود مي‏گرداند ياري فرما، تا با گوش‌هامان سخن بيهوده گوش ندهيم، و با چشم‌هامان به سوي بازي (كارهايي كه انسان را از مقصود باز دارد)، نشتابيم. و تا دست‌هامان را به حرام دراز ننمائيم، و با پاهامان به سوي آنچه منع و حرام گشته نرويم و تا شكم‌هامان نگاه ندارد و گرد نياورد جز آنچه (خوردني و آشاميدني) كه تو حلال و روا گردانيده‏اي. و زبان‌هامان گويا نشود جز به آنچه (قرآن مجيد و گفتار پيامبر اكرم و ائمه معصومين عليهم السلام) تو خبر داده و بيان فرموده‏اي (اشاره به آداب روزه‌داري و پرهيز از گناهان در حال روزه‏داري است) و رنج نكشيم جز در آنچه (عبادت خدا و خدمت‏به خلق) كه به پاداش تو نزديك گرداند، و بجا نياوريم جز آنچه كه از كيفر تو نگاه دارد.

سپس همه آن كردارها را از ريا، و خودنمايي خود نمايان و از سمعه و شنيدن شنوندگان خالص و پاكيزه گردان كه از آن كسي را با تو شريك نگردانيم، و جز تو در آن مقصود و خواسته‏اي نطلبيم.

بار خدايا، توفيق نمازگزاردن كامل به ما مرحمت فرما

بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست، و ما را در آن بر اوقات نمازهاي پنجگانه با حدود و احكامش، كه مقرر نموده‏اي و واجباتش كه واجب كرده‏اي و شروط و اوقاتش كه شرط و تعيين گردانيده‏اي آگاه فرما. و ما را در نماز همچون كساني قرار ده كه مراتب شايسته آن را دريافته و اركان و جوانب آن را نگهدارندگانند. آن را در اوقات خود به همان طريقي كه بنده و فرستاده تو -كه درودهايت‏بر او و بر آل او باد- در ركوع و سجود و همه فضيلت‌ها و درجات رفيعه‏اش قرار داده، با كامل‌ترين طهارت و پاكي، و رساترين خشوع و فروتني بجا آورنده‏اند.

خدايا در اين ماه احسان به ارحام و جيران و تزكيه اموال توفيقمان ده

و ما را در آن ماه توفيق ده كه با نيكي فراوان و بخشش، به خويشان خود نيكي كنيم و با احسان و عطا از همسايگان جويا شويم، و دارايي‌هامان را از مظالم و آنچه از راه ظلم و ستم به دست آمده خالص و آراسته نمائيم، و آنها را با بيرون كردن زكات‌ها پاك كنيم (كه رسول خدا صلي الله عليه و آله فرموده: «ملعون كل مال لا يزكي‏» از خير و نيكي دور است هر مال و دارايي كه زكات آن داده نشود) و به كسي كه از ما دوري گزيده باز گرديم (به او بپيونديم) و به كسي كه به ما ظلم و ستم نموده از روي (آنچه كه مقتضي) انصاف و عدل(است) رفتار كنيم و با كسي كه به ما دشمني نموده آشتي نمائيم، جز كسي كه در راه تو و براي تو با او دشمني شده باشد، زيرا او دشمني است كه او را دوست نمي‏گيريم، و حزب و گروهي است كه با او از روي دل دوستي نمي‏كنيم.

و ما را توفيق ده كه در آن به سوي تو تقرب جسته نزديك شويم، به وسيله كردارهاي پاكيزه و آراسته كه ما را به آن از گناهان پاك كني (بيامرزي) و در آن ما را حفظ كرده و نگاهداري از اينكه بخواهيم عيوب و زشتي‌ها (كردارهاي ناشايسته) را از سر گيريم، تا هيچ يك از فرشتگانت (كه نويسندگان اعمال هستند گناهان ما را) بر تو پيشنهاد ننمايند، جز آنكه كمتر باشد از اقسام طاعت و بندگي براي تو، و انواع تقرب به سوي تو كه ما بجا آورديم.

خدايا در اين ماه توفيق تقرب به پيشگاهت‏به ما مرحمت فرما

بارخدايا از تو درخواست مي‏نمايم به حق اين ماه و به حق كسي كه در آن از آغاز تا انجامش در عبادت و بندگي براي تو كوشيده، از فرشته‏اي كه او را مقرب ساخته‏اي، يا پيغمبري كه فرستاده‏اي، يا بنده شايسته‏اي كه برگزيده‏اي، كه بر محمد و آل او درود فرستي و ما را در آن براي كرامت و ارجمندي كه به دوستانت وعده داده‏اي سزاوار گردان، و آنچه كه براي كوشش كنندگان در طاعت و فرمانبري‌ات واجب و لازم كرده‏اي براي ما لازم نما،و به رحمت و مهرباني‌ات ما را در صف كساني (انبياء و اوصياء عليهم السلام) كه سزاوار بالاترين مرتبه (بهشت) هستند قرار ده.

خدايا در اين ماه از سهل‏انگاري‏ها و فريب شيطان حفظ‌مان فرما

بار خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و ما را در توحيد و يگانگي‌ات از عدول و بازگشتن (شرك آوردن آشكار و نهان) و در بزرگ داشتنت از تقصير و كوتاهي و در دينت (اسلام) از شك و دو دلي و از راهت (به دست آوردن رضا و خوشنودي‌ات) از كوري (گمراهي) و براي حرمتت (آنچه قيام به آن واجب است) از سهل انگاري و از دشمنت (شيطان رانده شده) فريب خوردن، دور گردان. بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست، و هرگاه در هر شب از شب‌هاي اين ماه براي تو بندگاني باشد كه عفو و بخشيدنت آنها را آزاد مي‏نمايد، يا گذشتت ايشان را مي‏بخشد پس ما بندگان را از آن بندگان قرار بده، و ما را براي اين ماه، از بهترين اهل و ياران (برگزيدگان) قرار ده. بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست، و با كاسته شدن ماه آن گناهان ما را بكاه، و با بپايان رسيدن روزهايش بدي‌ها و گرفتاري‌هاي ما را از ما بكن تا اينكه اين ماه از ما بگذرد در حالي كه ما را از خطاها پاكيزه گردانيده و از بدي‌ها خالص و آراسته ساخته باشي.

خدايا ماه رمضان را براي ما ماه عبادت و طاعت قرار بده

بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست و اگر در آن از حق برگرديم ما را (بر آن) بازگردان و اگر در آن عدول نموده به راه كج رفتيم ما را به راه راست آور، و اگر دشمن تو شيطان ما را احاطه كرده فرا گيرد از او رهايي‌مان ده. بار خدايا ماه رمضان را از عبادت، و پرستش ما مملو و پر گردان، و اوقات آن را به طاعت و فرمانبري ما براي تو آراسته نما و ما را در روزش به‌روزه داشتن و در شبش به نماز و زاري به‌سوي (درگاه) تو و فروتني و خواري در برابر تو، ياري فرما تا روزش بر ما به غفلت و بيخبري و شبش به تقصير و كوتاهي (در عمل) گواهي ندهد. بار خدايا ما را در باقي ماه‌ها و روزها تا زماني كه زنده‏مان مي‏داري همچنين (به‌طوري كه براي ماه رمضان درخواست‏شد) قرار ده، و ما را از بندگان شايسته‏ات بگردان كه (الذين يرثون الفردوس هم فيها خالدون، (سوره 23، آيه 11) آنان بهشت را به ميراث مي‏برند در حالي كه در آن جاويد هستند گفته‏اند: بهشت مسكن و جايگاه پدر ما حضرت آدم علي نبينا و آله و عليه السلام بوده پس هرگاه به فرزندان او داده شود مانند آن است كه از او به آنها ارث رسيده) و از آناني قرار بده كه آنچه (صدقات) را مي‏دهند در حالي كه دل‌هاشان از (انديشه) بازگشت‏به سوي پروردگارشان ترسان است و از آنان كه در نيكي‌ها مي‏شتابند، و ايشان براي آن نيكي‌ها بر ديگران پيشي گيرنده‏اند.

خدايا درود بيكران و بي حد خود را بر محمد و آل او فرست

بار خدايا درود فرست‏بر محمد و آل او، در هر هنگام و هر زمان و بر هر حال به شماره درودي كه فرستاده‏اي بر هر كه درود فرستاده‏اي، و چندان برابر همه آنها به چندان برابري كه جز تو آنها را نتواند شمرد، زيرا تو هر چه را بخواهي بجا آورنده‏اي انجام كار، تو را ناتوان نمي‏گرداند و مانعي آن را باز نمي‏دارد. (1)

پي‏نوشت‏:

1-صحيفه سجاديه، ص 282، فيض الاسلام‏روزه، درمان بيماري‌هاي روح و جسم صفحه 6.

سيد حسين موسوي راد لاهيجي

بازگشت به صفحه نخست