|
رمضان و سلامت روزه و سلامتدر ماه ضيافت الهي هستيم، خوب است در مورد تغذيه در ماه مبارك رمضان بيشتر بدانيم. روزه علاوه بر اينكه موجب ارتقاي سلامت فردي، خانوادگي و اجتماعي افراد مي‌گردد، خود آدابي دارد كه رعايت آنها به‌ويژه در زمينه تغذيه سالم در ماه رمضان، موجب بهره‌‌وري بيشتر از فوايد معنوي، بهداشتي و... در اين ماه عزيز مي‌شود.  در طول روزه‌داري دستگاه گوارش حدود چند ساعت خالي مي‌ماند و در واقع اين دستگاه و ساير دستگاه‌هايي كه به نحوي در هضم و جذب مواد غذايي دخالت دارند استراحت مي‌كنند و بعد از روزه‌داري به نحو بهتري اعمال خود را به انجام مي‌رسانند. مطالعات متعدد نقش موثر روزه‌داري را در بهبود بيماري‌هاي مختلف نشان مي‌دهد. در اغلب بيماري‌هايي كه عادات غلط غذايي، چاقي و افزايش وزن در بروز آنها دخالت دارند روزه‌داري مفيد است. مطالعات نشان داده است روزه گرفتن براي مبتلايان به چربي خون بالا بسيار مفيد است و ميزان چربي‌هاي نامطلوب موجود در خون را تنظيم مي‌كند و موجب افزايش ميزان چربي‌هاي مفيد خون مي‌شود. علاوه بر اين برخي از بيماران مبتلا به ديابت نوع دوم به كمك پزشك معالج و يك متخصص تغذيه به راحتي مي‌توانند در اين ماه روزه بگيرند و از آثار مفيد آن بهره كافي را ببرند. به طور كلي پيروي از يك برنامه غذايي صحيح در ايام ماه مبارك رمضان از اهميت ويژه‌اي برخوردار است تا هم بتوان عادات غذايي غلط را اصلاح كرد و هم از بركات معنوي اين ماه بهره برد. سحري و افطاري سالم در ماه مبارك رمضان نيز مانند هميشه پيروي از برنامه غذايي متنوع و متعادل شامل چهار گروه اصلي غذايي (نان و غلات، ميوه‌ها و سبزي‌ها، گوشت و حبوبات و تخم‌مرغ، شير و لبنيات) ضروري است. با رعايت تنوع و تعادل در مصرف غذا نيازهاي تغذيه‌اي شامل آب، املاح، ويتامين ها، پروتئين و انرژي مورد نياز بدن تأمين مي‌شود. توصيه مي‌شود افراد روزه‌دار همانند زماني كه روزه نيستند سه وعده غذا بخورند كه وعده شامل افطار، شام و سحر است، اما در ماه مبارك رمضان سرو غذا در دفعات كمتر براي مثال دو بار در روز نيز اشكال ندارد و به شرايط جسمي و توانايي فرد بستگي دارد. بهتر است غذاي مصرفي در وعده سحري خصوصيات و ويژگي وعده ناهار را داشته باشد تا از ايجاد گرسنگي در طول روز پيشگيري شود. با توجه به اينكه ساعت سرو افطار حدود ساعت 18 است و تا وعده سحري فاصله طولاني است، مي‌توان در فاصله افطار تا سحر يك وعده غذايي مثل شام سبك را سرو كرد كه البته اين به وضعيت خود شخص و تمايل او به سرو غذا بستگي دارد. در هنگام افطار مصرف غذاهاي سبك و مختصر شامل گروه‌‌هاي غذايي شير و لبنيات (مانند شير و ماست و پنير) ميوه‌ها و سبزي‌ها و نان و غلات (مانند برنج و نان) توصيه مي‌شود، مانند نان و پنير و سبزي كه يكي از عادات خوب غذايي هموطنان در اين ايام است. نكته مهم شست‌وشوي كامل و ضد عفوني‌كردن سبزي مصرفي است كه در اين دوران بايد بيش از پيش به آن توجه كرد. علاوه بر آن مصرف شير گرم و فرني و يا شير برنج در هنگام افطار مناسب است. استفاده از مواد غذايي آبكي مثل سوپ، آش، حليم بدون روغن (حليم منبع خوبي از مواد نشاسته‌اي، فيبر، پتاسيم و منيزيم است) و همچنين مايعات به هنگام افطار و سحر موجب حفظ تعادل آب و املاح فرد روزه‌دار مي‌شود. سبزي و ميوه فراموش نشود استفاده از سبزي‌ها و ميوه‌ها در هنگام افطار و همچنين در فاصله زماني بين افطار تا سحر به دليل اينكه منبع خوبي از فيبر هستند، براي دستگاه گوارش بسيار مفيد است و مانع بروز يبوست مي‌شود. توصيه مي‌شود در وعده سحري مقدار مناسبي سبزي‌هاي گوناگون مصرف شود. سبزي‌ها با دارا بودن مواد مغذي مختلف و آب، علاوه بر تأمين ويتامين‌ها و املاح مورد نياز بدن، از تشنگي فرد در طول روز جلوگيري مي‌كنند. اعتدال در مصرف شيريني‌ها مصرف مواد غذايي شيرين در وعده سحري توصيه نمي‌شود. مصرف مواد غذايي شيرين با تحريك انسولين موجب ورود قند خون به داخل سلول‌ها و در نتيجه كاهش قند خون مي‌شود. به اين ترتيب مصرف مواد غذايي شيرين و حاوي قندهاي ساده مثل شيريني و شكلات در وعده سحري موجب مي‌شود شخص زودتر گرسنه شود. انواع ميوه را كه حاوي مواد مغذي بسيار مفيد براي سلامت بدن است بهتر است در وعده افطار و يا در فاصله افطار تا سحر مصرف كرد. از كربوهيدرات‌هاي پيچيده مثل غلات از جمله گندم، جو و... حبوبات مثل عدس، لوبيا، نان‌هاي سبوس‌دار و غذاهاي حاوي فيبر مثل سبزي‌ها، حبوبات، غلات، ميوه‌هاي با پوست، ميوه‌هاي خشك مانند گلابي، آلو و انجير و بادام در وعده‌هاي غذايي به خصوص سحري بيشتر استفاده كنيد. اين غذاها باعث مي‌شوند احساس گرسنگي كمتري كنيد، چون به آهستگي هضم مي‌شوند. توصيه مي‌شود براي تأمين آب مورد نياز پس از سرو افطار و تا قبل از خواب به تدريج انواع ميوه، چاي كمرنگ و ساير مايعات به ويژه آب براي جبران كم آبي بدن نوشيده شود. در طول روزه‌داري دستگاه گوارش حدود چند ساعت خالي مي‌ماند و در واقع اين دستگاه و ساير دستگاه‌هايي كه به نحوي در هضم و جذب مواد غذايي دخالت دارند استراحت مي‌كنند و بعد از روزه‌داري به نحو بهتري اعمال خود را به انجام مي‌رسانند. خلاصه در ماه مبارك رمضان نيز مانند هميشه پيروي از برنامه غذايي متنوع و متعادل شامل چهار گروه اصلي غذايي (نان و غلات، ميوه‌ها و سبزي‌ها، گوشت و حبوبات و تخم‌مرغ، شير و لبنيات) ضروري است. با رعايت تنوع و تعادل در مصرف غذا نيازهاي تغذيه‌اي شامل آب، املاح، ويتامين ها، پروتئين و انرژي مورد نياز بدن تأمين مي‌شود. |